Cantares VIII. Miña santiña, miña santasa.

 Este poema é unha conversa entre unha santa e unha costureira. A costureira pretende que a santa lle ensine a bailar a muiñeira e a santa non quere ensinarlle e mostra os valores morais da Igrexa. Ao final, esta costureira insulta a santa dunha maneira moi peculiar. 

Miña Santiña,
miña santasa,
miña cariña
de calabasa:
   hei de emprestarvos
os meus pendentes,
hei de emprestarvos
o meu collar;
   hei de emprestarcho,
cara bonita,
si me deprendes
a puntear.

   -Costureiriña
comprimenteira,
sacha no campo,
malla na eira,
   lava no río,
vai apañar
toxiños secos
antre o pinar.
   Así a meniña
traballadora
os punteados
deprende ora.

   -Miña Santiña,
mal me quixere
quen me aconsella
que tal fixere.
   Mans de señora,
mans de fidalgueiras
teñen todiñas
as costureiras;
   bocas de reina,
corpo de dama,
cómprelle a seda,
foxen da lama.

   -¡Ai, rapaciña!
ti te-lo teo:
¡seda as que dormen
antre o centeo!
   ¡Fuxir da lama
quen naceú nela!
Dios cho perdone,
probe Manuela.
   Lama con honra
non mancha nada,
nin seda limpa
honra emporcada.

   -Santa Santasa,
non sos comprida,
decindo cousas
que fan ferida.
   Faláime sólo
das muiñeiras,
daquelas voltas
revirandeiras
   daqueles puntos
que fan agora
de afora adentro,
de adentro afora.

   -Costureiriña
de carballal,
colle unha agulla,
colle dun dedal;
   cose os buratos
dese teu cós,
que andar rachada
non manda Dios.
   Cose, meniña,
tantos furados
i ora non penses
nos punteados.

   -Miña Santasa,
miña Santiña,
nin teño agulla,
nin teño liña,
   nin dedal teño,
que aló na feira
roubóumo un majo
da faltriqueira,
   decindo: "As perdas
dos descoidados
fan o lotiño
dos apañados."

   -¡Costureiriña
que a majos trata!
Alma de cobre,
collar de prata.
   Mocidá rindo,
vellez chorando...
Anda, meniña,
coida do gando.
   Coida das herbas
do teu herbal:
terás agulla,
terás dedal.

   -Deixade as herbas,
que o que eu quería
era ir cal todas
á romería.
   ¡I alí con aire
dar cada volta!
Os ollso baixos,
a perna solta.
   Pes lixeiriños,
corpo direito.
¡Pero, Santiña...,
non lle dou xeito!
   Non vos metades
pedricadora;
bailadora;
bailadoriña
facéme agora.
   Vós dende arriba
andá correndo;
facede os puntos,
i eu adeprendo.
   Andá, que peno
polos penares...
Mirái que o pido
chorando a mares.

   -¡Ai da meniña!
¡Ai da que chora,
ai, porque quere
ser bailadora!
   Que cando durma
no camposanto,
os enemigos
faranlle espanto,
   bailando enriba
das herbas mudas,
ó son da negra
gaita de Xudas.
   I aquel corpiño
que noutros días
tanto truara
nas romerías,
   ó son dos ventos
máis desatados
rolará logo
cos condeandos.
   Costureiriña,
n'hei de ser , n'hei,
quen che deprenda
tan mala lei.

   -¡Ai, qué Santasa!
¡Ai, qué Santona!
Ollos de meiga,
cara de mona,
   pór n'hei de pórche
os meus pendentes,
pór n'hei de pórche
o meu collar,
   xa que non queres,
xa que non sabes
adeprenderme
a puntear.